Enstantane Süresi

Fotoğrafın çekilme süresidir. İlk fotoğraf 1826 yılında 8 saat süren bir pozlama süresi ile çekilmişti. Fotoğraf makineleri ve fotoğraf teknolojisi ilerledikçe bu süre saniyenin 4000 de, 8000 de 16000 de biri gibi sürelere kadar kısaldı. Piyasada bulunan makinelerin hemen hepsi 1/4000 saniye gibi sürelerde fotoğraf çekebilmektedir.

Enstantane Süresi: Saniye ve saniyenin alt birimleridir.

Bu konunun videolu ve uygulamalı eğitimine sertifikalı UDEMY Kursu üzerinden katılmak ve ömür boyu sahip olmak için TIKLAYIN

Enstantane süresi ismi verilen süreyi ayarlayan mekanizmaya perde mekanizması ismi verilir. Perde mekanizması fotoğraf makinelerinde duyarkatın (sensor veya fotoğraf filmi) hemen önünde bulunur. Deklanşöre basıldığında ayarlandığı süre kadar ışık alınmasını sağlar. Bu süreye enstantane süresi denir.

DSLR Fotoğraf Makinelerinde Perde Mekanizması Video

Analog (Filmli Makinelerde) Perde Mekanizması Video

Saniyenin birimlerinden oluşur. 1 saniye veya daha uzun süreler tırnak işareti ile gösterilir. Örneğin 1” (1 Saniye) 5” (5 Saniye) 30” (30 Saniye) şeklinde ifade edilir.

1 Saniyeden kısa olan süreler rasyonel sayı şeklinde gösterilir. Örneğin 1/2 (Yarım Saniye) 1/4 (Çeyrek Saniye) 1/200 (Saniyenin 200 de biri) 1/4000 (Saniyenin 4000 de biri)

Enstantane süresi dijital ve analog makinelerde gövdeden ayarlanır. Bazı makinelerde dijital olarak gösterilirken bazı makinelerde klasik şekilde de gösterilebilir.

ENSTANTANE SÜRESİNİN ETKİLERİ

Enstantane süresi fotoğrafı iki şekilde etkiler.

Işık Düzeyi
Hız ve Hareket İzlenimi

1 Işık Düzeyi

Enstantane süresi mevcut ışık ortamına ve makinenin içerisine alınan ışık miktarına uygun şekilde ayarlanmalıdır. Işık düzeyi fazla ise enstantane süresi kısadır. Işık düzeyi az ise süre uzatılarak duyarkatın (fotoğraf filmi veya dijital sensor) ışığa doyması beklenmelidir.

Ortam Işığı, Diyafram Değeri ve ISO gibi değişkenler sabit olduğunda enstantane süresi değiştirilerek fotoğraf ışığı etkisi gözlemlenebilir.

Erken bitirilen enstantane süresi fotoğrafın yeterince ışık alamamasına neden olur. Karanlık görüntüler verir. Gereğinden fazla beklenirse alınan fazla ışık fotoğrafta bir çok dokunun tamamen beyaz oluşmasına neden olur. Bu duruma fotoğrafta patlama ismi verilir. Her iki durumda da sonradan yapılan manipülasyonlar aracılığı ile ışık düzeltilmeye çalışılır ancak doğru pozlanmış fotoğraf kadar başarılı olamaz. Özellikle patlamış dokular geri getirilemez.

Erdem Zengin’in Udemy Platformu üzerinden Sıfırdan Uygulamalı Fotoğraf Kursu hakkında daha fazla bilgi almak için TIKLAYIN

2 Hız ve Hareket İzlenimi

Enstantane süresi ortam ışığına bağlı olarak değiştiği gibi diyaframın müdahalesi ile de değiştirilebilir. Örneğin belirli bir ortamda F 5,6 diyafram açıklığında 1/500 olan enstantane süresi F 16 değerinde 1/60 a kadar uzatılabilir. Bu iki fotoğraf arasında ışık farkı gözlemlenmez. Sadece hareketli cisimlerin hareketi belirgin hale gelir.

Hız ve hareket izlenimi iki şekilde yapılır. Hareketi uzatmak, hareketi dondurmak.

Eğer hareketi dondurmak istiyorsak çok kısa enstantane sürelerinde çekim yapmalıyız. Örneğin 1/500 1/1000 1/2000 1/4000 1/8000 gibi saniyeden çok daha kısa sürelerde yapılan çekimlerde cisimlerin hareketi dondurulur. Koşan bir at, kanat çırpan bir kuş bu yolla dondurulabilir. (Not: Hareketi dondurmak için çok ışığa ihtiyaç duyulur. Işığın az olduğu ortamlarda diyafram açılsa da kısa sürede fotoğraf çekilemez.)

Eğer hareketli bir cismin hareketini belirgin hale getirmek istiyorsak düşük enstantane süreleri tercih etmeliyiz. Örneğin 1/30 1/20 gibi süreler tercih edilebileceği gibi konunun durumuna göre 1” 5” 30” gibi tam saniye sürelerde de fotoğraf çekilebilir. (Not: Süreyi uzatmak için ışığın az olması gerekir. Diyaframın kısılması bir yere kadar süreyi uzatır.)

Enstantane Süresinin Hareket Üzerindeki Etkisi

Yıldız pozlama gibi konuların çekiminde dakikalara çıkılabilir. Bunu yapmak için makinenin B (Bulb) Moduna ihtiyaç duyulur. Bu modda 30 dakika, 1 saat, 2 saat gibi sürelerde de çekim yapılabilir. (Not: Çok uzun çekimler makineye zarar vereceği için teknikler konularındaki tavsiyelere uyunuz.)

Enstantane Diyafram İlişkisi

Enstantane süresi ile diyafram arasında ters bir oran vardır. Tıpkı tahterevalli gibidirler. Birinin değeri yükseltildikçe diğerinin değeri düşürülür. Örneğin aynı ışık değerinde çıkması beklenen bir fotoğraf için diyaframı kısıyorsak (F değerini arttırıyorsak) enstantane süresini uzatırız yani enstantane rakamsal değeri düşer.

Diyafram ve Enstantane İlişkisi Ters Oranlıdır. Birinin rakamı büyütüldüğünde diğeri düşürülür.

Kısacası Enstantane Süresi; ortam ışığına, hareketli objelere, hareketli objelerin hızına ve fotoğrafçının sabit olup olmamasına bağlı olarak kullanıcı tarafından karar verilmesi gereken çok önemli bir ayardır. Fotoğrafın kaderini değiştirir. Ana görsel olan fotoğrafın çekim tekniğini ilerde teknikler kısmında yayınlayacağım. Diğer derslere UDEMY üzerindeki kursum ile ulaşabilir ve sertifikalı eğitim alabilirsiniz. Sevgiler selamlar ve bol ışıklı günler.